Pit bull: Επικίνδυνο σκυλί ή επικίνδυνος χειρισμός;

Για πολλούς ανθρώπους ο σκύλος είναι μέλος της οικογένειας. Την ίδια στιγμή, κάθε τόσο διαβάζουμε για επιθέσεις πιτ μπουλ με πολύ βαριές συνέπειες. 

Το ερώτημα «είναι τα pit bulls τα πιο επικίνδυνα σκυλιά;» δεν απαντιέται με συνθήματα αλλά με στοιχεία και με ψύχραιμη ματιά στον ρόλο του ανθρώπου.

Η πραγματικότητα είναι κάπως άβολη: καμία άλλη φυλή δεν συνδέεται τόσο συχνά με θανατηφόρες επιθέσεις όσο τα pit bulls. 

Από την άλλη, κανένα σκυλί δεν γεννιέται «δολοφόνος». Μπορεί να έχει επιθετική προδιάθεση αλλά για τον χαρακτήρα του ενήλικου ζώου, στνδυάζονται ισχυρά σωματικά χαρακτηριστικά, συγκεκριμένη ιστορία εκτροφής και –κυρίως– ανεύθυνη ιδιοκτησία.

Έχω υπάρξει ιδιοκτήτης (ή κηδεμόνας, όπως θέλετε πείτε το) pit bull και ημίαιμου bad-dog με rottweiler και αυτό που είδα και στα δυο σκυλιά είναι πως οταν ήταν κουτάβια είχαν επιθετικο χαρακτήρα και -χωρις καμια υπερβολή- αιμοβόρα ένστικτα. Τα πήγαινα βόλτα και τραβούσαν για να κάνουν επίθεση σε περαστικούς, ορμούσαν σε άλλα ζώα κ.α.

Όμως αυτο ίσχυε για 2-3 μήνες στην αρχή της ζωής τους. Τον επόμενο καιρό, δεδομένου οτι τα σκυλιά ζούσαν σε οικογενειακές συνθήκες με χάδια και καλοπέραση, έγιναν οι καλυτεροι και οι πιο φιλικοί σκύλοι!

Τι δείχνουν τα στατιστικά για τα pit bull

Δεδομένα από τις ΗΠΑ δείχνουν ότι τα pit bull ευθύνονται διαχρονικά για δυσανάλογο αριθμό θανατηφόρων περιστατικών σε σχέση με το πόσα είναι συνολικά στον πληθυσμό των σκύλων.

• Σε πολυετή ανάλυση (2005–2021) τα pit bull συνδέονται με περίπου τα 2/3 των θανατηφόρων επιθέσεων σκύλων.
• Οι καταγεγραμμένοι θάνατοι από pit bull ξεπερνούν τους 570 σε αυτή την περίοδο.
• Την ίδια στιγμή, η φυλή εκτιμάται ότι αποτελεί περίπου 6% του συνολικού πληθυσμού σκύλων στις ΗΠΑ.
• Μελέτες κτηνιατρικών οργανισμών αναφέρουν ότι pit bull και rottweiler εμπλέκονται στην πλειονότητα των θανατηφόρων επιθέσεων.

Τα νούμερα δεν σημαίνουν ότι κάθε pit bull είναι επικίνδυνο. Δείχνουν όμως ότι όταν κάτι πάει στραβά, η συγκεκριμένη φυλή εμφανίζεται πολύ συχνά στο προσκήνιο.

Γιατί οι επιθέσεις pit bull είναι τόσο σοβαρές;

Το βασικό ζήτημα δεν είναι μόνο αν θα δαγκώσει ένα σκυλί, αλλά τι συμβαίνει αν το κάνει. Στα pit bull συνδυάζονται ορισμένα χαρακτηριστικά που κάνουν τις επιθέσεις τους ιδιαίτερα επικίνδυνες:

• Μεγάλη δύναμη δαγκώματος: Η πίεση του σαγονιού υπολογίζεται πάνω από 235 PSI – αρκετή για να προκαλέσει εκτεταμένες βλάβες ιστών, ιδίως όταν ο σκύλος δαγκώνει, «κρατάει» και τραντάζει.
• Επιμονή στη μάχη: Η φυλή έχει ιστορικά χρησιμοποιηθεί σε δραστηριότητες όπως bull-baiting και κυνομαχίες. Αυτό μεταφράζεται σε υψηλή αντοχή στον πόνο και τάση να συνεχίζει την επίθεση.
• Επιθέσεις χωρίς εμφανή προειδοποίηση: Σε αρκετές υποθέσεις θύματα αναφέρουν ότι ο σκύλος επιτέθηκε χωρίς εμφανή πρόκληση ή προειδοποιητικά σημάδια.
• Δύσκολο να σταματήσει: Όταν «κλειδώσει» σε επίθεση, ο φυσικός έλεγχος με τα χέρια είναι πρακτικά αδύνατος για έναν μέσο άνθρωπο.

Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων εξηγεί γιατί το ίδιο «λάθος» (π.χ. κακό κλείσιμο πόρτας ή ανοιχτή αυλόπορτα) έχει πολύ βαρύτερο αποτέλεσμα όταν ο σκύλος είναι pit bull.

Ο ρόλος του ιδιοκτήτη: εκεί όπου κρίνονται όλα

Σχεδόν σε κάθε σοβαρό περιστατικό υπάρχει ένα κοινό στοιχείο: ανεπαρκής ή ανεύθυνος ιδιοκτήτης. Συνήθως μιλάμε για ανθρώπους που:

• αφήνουν τον σκύλο ελεύθερο χωρίς λουρί σε κοινόχρηστους χώρους,
• δεν έχουν ασφαλείς φράχτες ή κλουβιά στην αυλή,
• αγνοούν προηγούμενα επεισόδια γρυλισμού ή δαγκωμάτων,
• υποτιμούν το μέγεθος του κινδύνου επειδή «ο σκύλος είναι καλός με την οικογένεια».

Από προσωπική σκοπιά, το να έχει κάποιος pit bull χωρίς σοβαρή εκπαίδευση, κοινωνικοποίηση και κατάλληλο περιβάλλον, είναι σαν να κρατάει ένα δυνατό εργαλείο χωρίς οδηγίες χρήσης και χωρίς ασφάλειες. Δεν είναι παράλογο να ζητάμε πολύ πιο αυστηρά κριτήρια για τον ιδιοκτήτη, όχι για το ίδιο το ζώο.

Ποιες βλάβες προκαλούν συνήθως οι επιθέσεις

Οι επιθέσεις από pit bull δεν θυμίζουν «ένα απλό δάγκωμα». Συχνά καταγράφονται:

• σοβαροί τραυματισμοί σε πρόσωπο και κεφάλι, κυρίως σε παιδιά,
• βλάβες νεύρων και αγγείων,
• κατάγματα και ακρωτηριασμοί,
• μόνιμες παραμορφώσεις, ουλές και λειτουργικά προβλήματα,
• έντονο ψυχολογικό τραύμα, φόβος για ζώα και διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD).

Σε τέτοια περιστατικά, η ιατρική φροντίδα είναι περίπλοκη, κοστοβόρα και συχνά διαρκεί χρόνια – ειδικά όταν το θύμα είναι παιδί.

Νομική ευθύνη: το παράδειγμα του Ιλινόι στις ΗΠΑ

Σε ορισμένες Πολιτείες των ΗΠΑ, όπως το Ιλινόι, ισχύει αυστηρό καθεστώς ευθύνης για επιθέσεις σκύλων. Ο νόμος (Illinois Animal Control Act) προβλέπει ότι ο ιδιοκτήτης μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος για τους τραυματισμούς που προκαλεί ο σκύλος του, ακόμη κι αν δεν είχε προηγούμενο