Ξεχωρίστε το Διαβολόχορτο από τα βλίτα

Το διαβολόχορτο είναι ένα πολύ δηλητηριώδες χόρτο που κατάγεται από την Αμερική και σήμερα φυτρώνει σε όλη τη νότια Ευρώπη. Είναι αυτοφυές και πολλαπλασιάζεται εύκολα. Η ελληνική γη το περιέχει σε αφθονία ανάμεσα σε βλίτα και αγριοντομάτες που και αυτή είναι πολύ επικίνδυνη.

Η Datura, όπως είναι η επιστημονική του ονομασία, περιέχει ισχυρά αλκαλοειδή που προκαλούν ψευδαισθήσεις. 

Οι κυριότερες δραστικές ουσίες του είναι ατροπίνη, η υποσκιαμίνη και η σκοπολαμίνη, οι οποίες είναι και οι ισχυρότερες αντιχολινεργικές ουσίες που γνωρίζει ο άνθρωπος. Τα δηλητήρια αυτά μπλοκάρουν τη δράση του νευροδιαβιβαστή ακετυλχολίνη, η οποία είναι απαραίτητη για τη λειτουργία κυρίως του παρασυμπαθητικού συστήματος και τον έλεγχο ασυνείδητων λειτουργιών όπως η καρδιακή συχνότητα. 

Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης ξεκινούν σε ήπια κατάσταση από ταραχή, έντονη ναυτία, διαστολή της κόρης των ματιών, θολούρα και κακή εστίαση στην όραση και σε χειρότερες περιπτώσεις περιλαμβάνουν έντονη ξηροστομία, ταχυκαρδία, μυδρίαση (ακραία διαστολή της κόρης του ματιού), ξηροδερμία, κατακράτηση ούρων, υπέρταση ή υπόταση και σπασμωδικές κινήσεις. 

Σε μεγαλύτερες δόσεις προκαλεί υπερθερμία -η οποία με τη σειρά της σκοτώνει εγκεφαλικά κύτταρα, κώμα, σπασμούς και θάνατο. 

Η δόση στην οποία αρχίζουν να εμφανίζονται συμπτώματα είναι πολύ κοντά στη θανατηφόρο δόση.

Ανάλογα με την περιοχή το συναντούμε με τις ονομασίες Βρωμόχορτο, Πορδόχορτο, Ακανθόμηλο, Τάτουλας, Τατούλα, Μαγιόχορτο, Διαολόχορτο, Αγριομπάμια, Στραμώνιο, Τάτλας.

Είναι ένας απλωτός, ποώδης θάμνος (το ύψος του φτάνει από 30 έως 100 εκατοστά), με αρωματικά άνθη σε σχήμα τρομπέτας, μονήρη, διαμέτρου 6-12 εκατοστών λευκά , ενίοτε λευκοβιολετιά, που στέκονται όρθια, και με αγκαθωτούς καρπούς. Τα άνθη έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα και γονιμοποιούνται από τα έντομα. Τα κοτσάνια είναι αγκαθωτά και σχετικά λεπτά συγκρινόμενα με το υπόλοιπο φυτό. Τα φύλλα είναι πλατιά χωρίς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και μερικές φορές με πολλές γωνίες. 

Ο καρπός του είναι αγκαθωτός και μοιάζει εξωτερικά με τον καρπό της Ιπποκαστανέας. Υπάρχουν τουλάχιστον 15 διαφορετικά είδη του φυτού με πολλές ποικιλίες το καθένα καθώς καλλιεργήθηκαν εδώ και αιώνες για τα εντυπωσιακά τους λουλούδια και για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. 

Οι περισσότερες παραλλαγές του διαβολόχορτου κατάγονται από την Αμερική με δύο αξιοσημείωτες εξαιρέσεις την D. metel και την D. ferox που κατάγονται από την Ευρασία. 

Συστατικά – χαρακτήρας

Έχει οσμή αηδή και προκαλεί ναυτία. Η γεύση του είναι πικρή και δηκτική. 

Όλα τα μέρη του φυτού περιέχουν δραστικά χημικά αλλά τα λουλούδια είναι γενικά τα πιο αδύνατα ενώ αυξημένη δράση έχουν τα φύλλα, τα κλαδιά, οι ρίζες, οι καρποί και οι σπόροι. Το φυτό περιέχει τα αλκαλοειδή, υοσκυαμίνη, ατροπίνη και σκοπολαμίνη (υοσκίνη).

Ανθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή 

Ανθίζει από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται φύλλα, άνθη και οι σπόροι τα οποία συλλέγονται από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο.

Είναι φυτό πολύ δηλητηριώδες, ανάλογο στην ενέργειά του με την μπελαντόνα αλλά δραστικότερο από αυτήν. Θυμόμαστε όλοι τις δηλητηριάσεις καταναλωτών που αγόρασαν το φυτό αυτό ανακατωμένο με βρώσιμα χόρτα από λαϊκή αγορά εδώ και λίγα χρόνια. Βέβαια περιέχει και κάποια χημικά που είναι χρήσιμα αν χορηγηθούν στον άνθρωπο υπό ιατρική επίβλεψη όπως η ατροπίνη. 

Η ατροπίνη, όπως και η σκορπολαμίνη (υοσκίνη) και η υοσκιαμίνη χρησιμοποιούνται στην ιατρική και συγκεκριμένα έχουν οφθαλμολογικές και νευρολογικές χρήσεις. Τα φύλλα του σπάνια χρησιμοποιούνται μόνα τους αλλά μετέχουν στη σύνθεση διαφόρων συνταγών του Γαληνού. 

Το βάμμα του φυτού χρησιμοποιείται εναντίον του βήχα, της χρόνιας λαρυγγίτιδας και του άσθματος. Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται σε καπνισμούς ή για την παρασκευή τσιγάρων. Τα αλκαλοειδή του φυτού χαλαρώνουν τους σπασμούς των βρόγχων κατά τη διάρκεια μιας ασθματικής κρίσης. 

Σε θεραπευτικές δόσεις χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των σπασμών της ασθένειας Πάρκινσον.