Οι Επιπτώσεις της Στείρωσης στην Υγεία των Σκύλων

Η απόφαση για στείρωση του σκύλου ή όχι αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα διλήμματα που θα αντιμετωπίσουν οι περισσότεροι στο προσεχές διάστημα, με τις σχετικές γνώμες να διίστανται στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Τα τελευταία χρόνια τείνει να επικρατήσει και στη χώρα μας η αμερικάνικη άποψη ότι στείρωση του σκύλου σημαίνει υπευθυνότητα από την πλευρά του κηδεμόνα, ενώ αντίστοιχα η μη στείρωση υπονοεί ανευθυνότητα.

Στις ΗΠΑ οι στειρωμένοι αρσενικοί σκύλοι αντιστοιχούν σε περισσότερους από το 90% του πληθυσμού και σε πολλές πολιτείες επιβάλλονται πρόστιμα, ή απαγορεύεται η είσοδος των αστείρωτων σκύλων στα πάρκα (Korneliussen, 2011). 

Αντίθετα, στην Ευρώπη η πρακτική της στείρωσης εφαρμόζεται σε σημαντικά μικρότερο βαθμό· τα ποσοστά αστείρωτων σκύλων επί του συνολικού πληθυσμού είναι 99% στη Σουηδία, 57% στην Ουγγαρία, και 46% στη Βρετανία (Gretes Torres de la Riva κ.ά., 2013).

Η Korneliussen εξηγεί πως οι διαφορές αυτές οφείλονται εν μέρει στα διαφορετικά δεδομένα που αντιμετωπίζει η κάθε χώρα, όπως είναι ο αριθμός των αδέσποτων σκύλων. Τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, ως βασικό επιχείρημα υπέρ της στείρωσης των σκύλων παρουσιάζεται ο έλεγχος των γεννήσεων. Το τελευταίο διάστημα εκτυλίσσεται και στη χώρα μας καμπάνια που υποστηρίζει τη στείρωση των σκύλων προκειμένου να περιοριστούν οι ανεπιθύμητες γεννήσεις.

Αναμφίβολα, οι αδέσποτοι σκύλοι είναι ένα υπαρκτό και ουσιαστικό πρόβλημα σε πολλές χώρες:

 Σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC (2015) οι αδέσποτοι σκύλοι στην Ελλάδα ήταν περισσότεροι από 1.000.000. Σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν περίπου 750 εκ. σκύλοι, από τους οποίους περίπου οι 7 στους 10 είναι αδέσποτοι – γεγονός που απειλεί τη δημόσια υγεία, αλλά και την ισορροπία του οικοσυστήματος (Πρατικάκης, 2013).

Ταυτόχρονα, πολλοί κτηνίατροι, ειδικοί, φορείς και κηδεμόνες υποστηρίζουν τη στείρωση των σκύλων για λόγους καλύτερης υγείας. 

Ακολουθούν μερικά παραδείγματα:

Σύμφωνα με τον Bowen, η στείρωση μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών στους θηλυκούς σκύλους, ενώ ο Olson σημειώνει ότι αν η στείρωση στους θηλυκούς σκύλους πραγματοποιηθεί πριν την εφηβεία, οι πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου του μαστού σχεδόν μηδενίζονται. Στους αρσενικούς, η Holland (2016) αναφέρει ότι η στείρωση ενδέχεται να τους ωφελήσει μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των όρχεων και του προστάτη.

Το 2007 η Sanborn ανασκόπησε περισσότερες από 50 επιστημονικές έρευνες σχετικά με την επίδραση της στείρωσης στην υγεία των αρσενικών και των θηλυκών σκύλων αντίστοιχα. Στα συμπεράσματα της ανασκόπησης, η οποία είναι δημόσια διαθέσιμη εδώ, αναφέρεται ότι «σύμφωνα με τα στοιχεία, η στείρωση συσχετίζεται με θετικές ΚΑΙ αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των σκύλων».

Η συγγραφέας σημειώνει ότι όσον αφορά τους αρσενικούς σκύλους, στις περισσότερες περιπτώσεις τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από τη στείρωση είναι πιθανό να ξεπεράσουν τα αντίστοιχα οφέλη. Στους θηλυκούς σκύλους, σε πολλές περιπτώσεις τα οφέλη της στείρωσης ενδέχεται να είναι περισσότερα από τα προβλήματα, και αυτό εξαρτάται μεταξύ άλλων από παράγοντες όπως η ηλικία, αλλά και τα ιδιαίτερα προβλήματα υγείας της κάθε φυλής.

Ιδιαίτερα όταν η στείρωση γίνεται στην «παραδοσιακή» (για τις ΗΠΑ) ηλικία των 6 μηνών, οι σκύλοι εκτίθενται σε κινδύνους υγείας που θα είχαν αποφευχθεί αν η στείρωση είχε πραγματοποιηθεί σε μεγαλύτερη ηλικία, ή αν δεν γινόταν καθόλου στην περίπτωση πολλών αρσενικών σκύλων όπου δεν είναι ιατρικά απαραίτητη. Προκειμένου να εκτιμηθούν τα οφέλη και τα προβλήματα της στείρωσης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως η φυλή, η ηλικία, το φύλο, καθώς και άλλοι παράγοντες που αφορούν τον κάθε σκύλο ξεχωριστά (Sanborn, 2007). Η ανασκόπηση καταλήγει ότι:

«Βάσει της κτηνιατρικής βιβλιογραφίας, δεν μπορούν να γίνουν γενικές συστάσεις για τη στείρωση που να αφορούν όλους τους σκύλους».

Ακολούθησαν και άλλες μελέτες, με σημαντικότερη την ανάλυση νεότερων δημοσιευμένων ερευνών που είχαν ως αντικείμενο τις επιπτώσεις της στείρωσης στην υγεία των σκύλων που έγινε το 2012, η οποία είναι επίσης δημόσια διαθέσιμη εδώ. Τα επικαιροποιημένα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι τα ακόλουθα (Beauvais, 2012; Gretes Torres de la Riva κ.ά., 2013; Valente, n.d., a).

Τα οφέλη της στείρωσης στην υγεία των αρσενικών σκύλων περιλαμβάνουν:

• Μείωση του κινδύνου εμφάνισης μη καρκινογόνων διαταραχών του προστάτη
• Μείωση του κινδύνου εμφάνισης περιεδρικών συριγγίων.

Στα προβλήματα που προκαλεί η στείρωση στους αρσενικούς σκύλους καταγράφονται:

• Αν η στείρωση γίνει πριν το 1^ο έτος ζωής του σκύλου, υπάρχει σημαντική αύξηση του κινδύνου οστεοσαρκώματος (καρκίνου των οστών)
• Αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης αιμαγγειοσαρκώματος σε ποσοστό 60%
• Τριπλασιασμός του κινδύνου λεμφοσαρκώματος (καρκίνου του λεμφώματος) στα golden retriever που στειρώνονται πριν την ηλικία των 12 μηνών
• Τριπλασιασμός του κινδύνου υποθυρεοειδισμού
• Αύξηση του κινδύνου εμφάνισης προοδευτικών γεροντικών νοητικών προβλημάτων
• Τριπλασιασμός του κινδύνου παχυσαρκίας
• Τετραπλασιασμός του χαμηλού κινδύνου (λιγότερο από 0,6%) για καρκίνο του προστάτη
• Διπλασιασμός του χαμηλού κινδύνου (λιγότερο από 1%) ανάπτυξης καρκίνων του ουροποιητικού
• Αύξηση του κινδύνου ορθοπεδικών διαταραχών
• Αύξηση του κινδύνου αρνητικών αντιδράσεων στους εμβολιασμούς
• Τριπλασιασμός του κινδύνου ατοπικής/αλλεργικής δερματίτιδας
• Τριπλασιασμός του κινδύνου εξάρθρωσης της επιγονατίδας.

Αντίστοιχα, στους θηλυκούς σκύλους, η στείρωση προσφέρει τα εξής οφέλη (Beauvais, 2012; Gretes Torres de la Riva κ.ά., 2013; Valente, n.d., b):

• Σχεδόν μηδενίζει τον κίνδυνο εμφάνισης πυομήτρας, η οποία προσβάλλει τους θηλυκούς αστείρωτους σκύλους σε ποσοστό 23% και σκοτώνει το 1%
• Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης περιεδρικών συριγγίων
• Μηδενίζει τον ήδη χαμηλό κίνδυνο (0,5%) εμφάνισης όγκου στη μήτρα, στην τράχηλο και στις ωοθήκες.

Ως προβλήματα που προκαλεί η στείρωση στους θηλυκούς σκύλους, σημειώνονται:

• Αν η στείρωση γίνει πριν το 1^ο έτος ζωής του σκύλου, υπάρχει σημαντική αύξηση του κινδύνου οστεοσαρκώματος (καρκίνου των οστών)
• Αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης σπληνικού αιμαγγειοσαρκώματος σε ποσοστό 120%, και καρδιακού αιμαγγειοσαρκώματος κατά περισσότερο από 400%
• Αύξηση του κινδύνου εμφάνισης λεμφώματος και λεμφοσαρκώματος
• Αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης όγκου δερματικών κυττάρων
• Τριπλασιασμός του κινδύνου υποθυρεοειδισμού
• Αύξηση του κινδύνου παχυσαρκίας κατά 60% έως 100%
• Σε ποσοστό 4% έως 20% προκαλεί ακράτεια ούρων
• Αύξηση των επίμονων ή επαναλαμβανόμενων μολύνσεων του ουροποιητικού σε ποσοστό που κυμαίνεται από 200% έως 300%
• Αύξηση του κινδύνου κολπώματος, κολπικής δερματίτιδας και κολπίτιδας, ιδιαίτερα όταν η στείρωση πραγματοποιείται πριν την εφηβεία
• Διπλασιασμός του χαμηλού κινδύνου (λιγότερο από 1%) ανάπτυξης όγκων στο ουροποιητικό
• Αύξηση του κινδύνου ορθοπεδικών διαταραχών
• Αύξηση του κινδύνου αρνητικών αντιδράσεων στους εμβολιασμούς
• Τριπλασιασμός του κινδύνου ατοπικής/αλλεργικής δερματίτιδας
• Τριπλασιασμός του κινδύνου εξάρθρωσης της επιγονατίδας.

Η Valente (n.d., c) σημειώνει ότι τα προβλήματα στην υγεία των σκύλων (αρσενικών και θηλυκών) δεν εμφανίζονται αμέσως μετά τη στείρωση, αλλά γύρω στην ηλικία των 7 – 8 ετών. Αυτό ισχύει όταν η στείρωση πραγματοποιείται μετά το κλείσιμο του αυξητικού χόνδρου των οστών, η οποία ανάλογα με τον σκύλο ολοκληρώνεται μεταξύ της ηλικίας των 4 έως 18 μηνών. Στην περίπτωση αυτή το πιθανότερο είναι ο σκύλος να μην εμφανίσει ορθοπεδικά προβλήματα, αλλά αναφέρει ότι «κανένας σκύλος δεν είναι άτρωτος στο ορμονικό χάος που προκαλεί η στείρωση».

Όταν η στείρωση γίνει πριν το κλείσιμο του αυξητικού χόνδρου των οστών, τα πρώτα προβλήματα θα εμφανιστούν γύρω στην ηλικία των 4 – 5 ετών και πιθανότατα θα είναι ορθοπεδικής φύσης. Μεγάλης έκτασης έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2020 αποκαλύπτει ότι τα παραπάνω προβλήματα σχετίζονται με την ηλικία της στείρωσης, το μέγεθος του σκύλου και την φυλή. Δείτε τα νέα ευρήματα εδώ.

Βέβαια οι περισσότερες έρευνες φαίνονται σαν να προσπαθούν επίμονα να προτάξουν την στείρωση των ζώων. Φανταστείτε ότι παρουσιάζουν σαν θετική επίδραση της στείρωσης, τον μηδενισμό του  κινδύνου για θάνατο από καρκίνο των όρχεων ενώ αυτή η πιθανότητα είναι  κάτω από 1%...

 

Πηγές www.skylakos.gr

1. Αμερικανικός Σύλλογος για την Πρόληψη της Κακομεταχείρισης των Ζώων (ASPCA). Spay/Neuter Your Pet.
2. Beauvais, W. κ.ά., (2012) “The Effect of Neutering on the Risk of Mammary Tumors in Dogs – A Systematic Review, Journal of Small Animal Practice (30 May)., Vol. 53, pp. 198 – 204. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 18/8/2017.
3. Gretes Torres de la Riva, Hart, B.L., Farver, T.B., Oberbauer, A.M., Messam, L.L.McV, Willits, N. & Hart L.A.  (2013) “Neutering Dogs: Effects on Joint Disorders and Cancer in Golden Retrievers”, PLOS ONE, February, Vol. 8, Issue 2, e55937.
4. Ελληνική Φιλοζωική Εταιρία ,(χ.η.). Ναι στη Στείρωση Ζώων. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 18/8/2017.
5. Holland, C.C., (2016) “The Spay/Neuter Debate: When and Should I Do it?”, WholeDog Journal (Jul. 5).
6. Korneliussen, I., (2011) “Should Dogs Be Neutered?” ScienceNordic (Dec. 29).
7. Neilson, J.C., Eckstein, R.A. & Hart, B.L., (1997) “Effects of Castration on Problem Behaviors in Male Dogs with Reference to Age and Duration of Behavior”, Journal of the American Veterinary Medical Association, Jul. 15, Vol. 211, Issue 2, pp. 180 – 182.
8. Πρατικάκης, Β., (2013) «Οι Αδέσποτοι Σκύλοι Απειλή για τα Οικοσυστήματα», Το Βήμα (25/2).
9. Sanborn, L.J., (2007) “Long-Term Health Risks and Benefits Associated with Spay/Neuter in Dogs”, National Animal Interest Alliance (May 14).
10. Tvxs.gr, (2015) «Ένα Εκατομμύριο Αδέσποτα Σκυλιά τα Αφανή Θύματα της Ελληνικής Κρίσης», TV Χωρίς Σύνορα (3 Οκτ.).
11. Valente, S. (n.d., a) “Physical Effects of Neuter”, Healthy and Happy Dog.
12. Valente, S. (n.d., b). “Physical Effects of Spay”, Healthy and Happy Dog.
13. Valente, S. (n.d., c). “Countering the Effects of Neuter”, Healthy and Happy Dog.